پلیمرهای پاسخگو به کربن دی‌اکسید: 1- مفاهیم بنیادی و دسته‌بندی

نوع مقاله : تالیفی

نویسندگان

دانشکده علوم شیمی و نفت، گروه پلیمر و مواد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سامانه‌های پاسخگو به محرک که قابلیت پاسخگویی به محرک‌های داخلی یا خارجی را از طریق رفتارهای حالت گذار دارند، از زمینه‌های علمی مورد توجه در عرصه مواد هوشمند هستند. در سال‌های اخیر، استفاده از کربن دی‌اکسید (CO2) به‌عنوان محرک در سامانه‌های هوشمند توجه زیادی را جلب کرده است. زیرا این ماده ارزان، در دسترس و در طبیعت فراوان است. برخی از مواد پاسخگو به CO2 شامل پلیمرها، لاتکس‌ها، حلال‌ها، حل‌شونده‌ها، ژل‌ها، عوامل سطح‌فعال و کاتالیزگرها هستند. مواد پاسخگو به CO2 تغییر حالت برگشت‌پذیر (از حالت خنثی به باردار یا برعکس) در پاسخ به تغییرات محیطی نشان می‌دهند. ویژگی بسیار مهم این سامانه‌ها، انباشته نشدن CO2 در طول حالت‌های گذار در سامانه‌ طی چرخه‌های تکرارشونده است. شرط پاسخگوبودن به CO2 در سامانه‌ها، وجود بخش‌های پاسخگو به CO2 در ساختار مواد است. این بخش‌ها می‌توانند عامل سطح‌فعال، مونومر، آغازگر یا حلال باشند. در کار حاضر، ابتدا به شرح مفاهیم شیمیایی گروه‌های عاملی پاسخگو به CO2 و ارائه اصول اساسی پاسخگویی به CO2 پرداخته می‌شود. در میان مواد پاسخگو به CO2 که توسعه یافته‌اند، مواد بر پایه پلیمر از اهمیت خاصی برخوردارند. بنابر این در ادامه برخی از کاربردها، شامل سامانه‌های پلیمرهای پاسخگو به CO2، مرور می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

CO2-Responsive Polymers. Part I. Fundamental Concepts and Classification

نویسندگان [English]

  • Sajad Avar
  • Abbas Rezaee Shirin-Abadi
Department of Polymer & Materials Chemistry, Faculty of Chemistry & Petroleum Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Stimuli-responsive systems, which have the ability to respond to external or internal stimuli through transition behaviors, constitute the most exciting scientific areas of smart materials. In recent years, the use of carbon dioxide (CO2), as a trigger in smart systems, has received great attention because it is inexpensive, available and abundant in nature. Some of various CO2-responsive materials include polymers, latexes, solvents, solutes, gels, surfactants, and catalysts. CO2-responsive materials reveal a reversible transition state (from neutral to charge state and vice versa) in response to environmental changes. The most important feature of these systems is that, during these transitions CO2 does not accumulate in a system upon repeated cycles. To have CO2-responsiveness in systems, CO2-responsive moieties are required in the structure of materials; these moieties can be a surfactant, monomer, initiator or solvent. Therefore, in this review, we start from recalling the chemical concepts of the CO2-responsive functional groups as well as presenting the fundamental principles of CO2-responsivity. Since, among the CO2-responsive materials that have been developed, polymer-based materials are of particular interest, in continue, we have provided some examples of systems including CO2-responsive polymers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CO2-responsive polymers
  • CO2-switchable
  • carbon dioxide
  • green trigger
  • switchable surfactant
1. Zhang Q., Lei L., and Zhu S., Gas-Responsive Polymers, ACS Macro. Lett., 6, 515–522, 2017.
2.Darabi A., Jessop P.G., and Cunningham M.F., CO2-Responsive Polymeric Materials: Synthesis, Self-Assembly, and Functional Applications, Chem. Soc. Rev., 45, 4391–4436, 2016.
3.Liu Y., Jessop P.G., Cunningham M., Eckert C.A., and Liotta C.L., Switchable Surfactants, Science, 313, 958–960, 2006.
4.Han D., Tong X., Boissière O., and Zhao Y., General Strategy for Making CO2-Switchable Polymers, ACS Macro Lett., 1, 57–61, 2012.
5.Cao G., Li G., Yang Q., Liu Z., Liu Z., and Jiang J., LCST-Type Hyperbranched Poly(oligo(ethylene glycol)) with Thermo-
and CO2-Responsive Backbone, Macromol. Rapid Commun., 2018, doi: 10.1002/marc.201700684
6.Quek J.Y., Davis T.P., and Lowe A.B., Amidine Functionality as a Stimulus-Responsive Building Block, Chem. Soc. Rev., 42, 7326–7334, 2013.
7.Liu H., Yin H., and Feng Y., A CO2-Switchable Amidine Monomer: Synthesis and Characterization, Des. Monomers Polym., 20, 363–367, 2017.
8.Yan Q. and Zhao Y., Block Copolymer Self-assembly Controlled by the ‘“Green”’ Gas Stimulus of Carbon Dioxide, Chem. Commun., 50, 11631–11641, 2014.
9.Fowler C.I., Jessop P.G., and Cunningham M.F., Aryl Amidine and Tertiary Amine Switchable Surfactants and Their Application in the Emulsion Polymerization of Methyl Methacrylate, Macromolecules, 45, 2955–2962, 2012.
10.Lu H., He Y., and Huang Z., Synthesis and Properties of a Series of CO2 Switchable Gemini Imidazolium Surfactants, Tenside Surfactant Deterg., 51, 415–420, 2014.
11.Zhou Z., Lu H., and Huang Z., A CO2 Switchable Polymer Surfactant Copolymerized with DMAEMA and AM as Heavy Oil Emulsifier, J. Dispersion Sci. Technol., 37, 1200-1207, 2015.
12.Yan S., Zhang Q., Wang W., and Li B., Preparation of CO2-Switchable Graphene Dispersions and their Polystyrene Nanocomposite Latexes by Direct Exfoliation of Graphite Using Hyperbranched Polyethylene Surfactants, Polym. Chem., 7, 4881-4890, 2016.
13.Zhang Y., Ren X., Guo S., Liu X., and Fang Y., CO2-Switchable Pickering Emulsion Using Functionalized Silica Nanoparticles Decorated by Amine Oxide-based Surfactants, ACS Sustainable Chem. Eng., 6, 2641-2650, 2018.
14.Shirin-Abadi A.R., Darabi A., Jessop P.G., and Cunningham M.F., Tuning the Aggregation and Redispersion Behavior of CO2-Switchable Latexes by a Combination of DMAEMA and PDMAEMA-b-PMMA as Stabilizing Moieties, Polymer, 106, 1-10, 2016.
15.Pinaud J., Kowal E., Cunningham M., and Jessop P., 2-Diethyl aminoethyl methacrylate as a CO2-Switchable Comonomer for the Preparation of Readily Coagulated and Redispersed Polymer Latexes, ACS Macro Lett., 1, 1103–1107, 2012.
16.Liang C., Liu Q., and Xu Z., Surfactant-Free Switchable Emulsions Using CO2‑- Responsive Particles, ACS Appl. Mater.
Interfaces, 6, 6898–6904, 2014.
17.Shirin-Abadi A.R., Darabi A., Jessop P.G., and Cunningham M.F., Preparation of Redispersible Polymer Latexes Using Cationic Stabilizers Based on 2-Dimethyl aminoethylmethacrylate hydrochloride and 2,2'-Azobis[2-(2-imidazolin-2-yl) propane]dihydrochloride, Polymer, 60, 1–8, 2015.
18.Jessop P.G., Mercer S.M., and Heldebrant D.J., CO2-Triggered Switchable Solvents, Surfactants, and other Materials, Energy Environ. Sci., 5, 7240–7253, 2012.
19.Su X., Jessop P.G., and Cunningham M.F., Preparing Artificial Latexes Using a Switchable Hydrophilicity Solvent, Green Chem., 19, 1889–1894, 2017.
20.Su X., Robert T., Mercer S.M., Humphries C., Cunningham M.F., and Jessop P.G., A Conventional Surfactant Becomes CO2-Responsive in the Presence of Switchable Water Additives, Chem. Eur. J., 19, 5595–5601, 2013.